دەرچوونى شان

دەرچوونى شان یەكێكە لە دەرچوونە باوەكان. هۆى سەرەكى دەرچوونى شان بریتیە لە تراوما. دەرچوونى شانى تراوماتیك بەپێى جۆرى دەرچوونەكە بۆ پێشەوە یان دواوە دابەشدەبێتە سەر 2 بەش. 96% shoulder_dislocation_3دەرچوونى شان بریتیە لە دەرچوون بۆ لاى پێشەوە.

shoulder_dislocation_2یەكەم دەرچوونى شان لە تەمەنى گەنجێتیدا بەدیدەكرێ. لەكاتى بینینى دەرچوونى شانى نەخۆش بۆ ەكەمجار پێویست بە نەشتەرگەرى ناكات. دواى خستنەوە شوێنى خۆى و بەستانەوەى و بۆ چاكبوونەوە پێویستە هەڵواسەرى قۆڵ بەكاربهێنرێ بۆ ماوەى  سێ هەفتە. بەڵام ئەم جیاوەزە لە وەرزشواناندا. هەموو وەرزشوانێك دەیەوێ بەزووترین كات بگەڕێتەوە بۆ وەرزش. بۆ ئەم مەبەستەش لەوانەیە نەشتەرگەرى باشترین بژاردە بێ.

ئەگەر تەمەنى ئەو كەسەى كە شانى دەرچووە لە 20 ساڵ كەمتر بێ ئەوا ئەگەرى سەرهەڵدانەوەى ئەم كێشەیە 90%ە. بەڵام ئەگەر دەرچوونى شان بۆ یەكەم جار لەدواى تەمەنى 40 ساڵیەوە بێ ئەوا دووبارە ڕوبەڕوبونەوەى ئەم كێشەیە كەم دەبێتەوە بۆ ڕێژەى 10%.

دواى تراوما كە دەرچوونى شان ڕوویدا ئەوەى كە ئەو بەشەى شان لەشوێنى خۆى ڕادەگرێ كە پێى دەوترێ كەپسول ئەوە دەدڕێ. سەرى شان لەم شوێنە دڕاوەوە دەخزێتە دەرەوە. ئەمە ناودەنرێ “بانكارتلێزیۆنو”. لەگەڵ دەرچوونى شان لەوانیە بەشەكانى تریش زیانیان بەركەوێ. بۆ چاككردنەوەى هەموو ئەم زیانانە بەشێوەى داخراوى ئارترۆسكۆپیك چارەسەر دەكرێ. لەهەندێ حاڵەتى shoulder_dislocation_4تایبەتدا لەوانەیە نەشتەرگەری كراوە پێویست بێ.omuz_cikigi_4

لە دووبارە بوونەوەى حاڵەتى دەرچوونى شان هەندێ جار بەهۆى فراوانى كەپسول ئەگەر دڕانیش نەبێ ئەوا پاشكۆكە لەوانەیە دەرچێ. لەم جۆرە حاڵەتانە پێویستە بە ڕێگاكانىچارەسەرى سروشتى هەوڵبدرێ دەوروبەرى شان بەهێزبكرێ.

ئەو ئێم ئاڕ ئایە ستانداردەى كە گیراوە لەماوەى زوو و ئەوەى كە گیراوە لەدواى دەرچوونى شان ئەو پێكهاتانەى كە زامداربووینە دەبینرێن. بەڵام لەحاڵەتى دووبارەبوونەوەى دەرچوون هەندێ جار پێویستە ئارترۆ ئێم ئاڕ ئاى پێویست بكات كە بریتیە لە پێدانى دەرمان بۆ ناوەوەى پێكهاتەكان.

omuz_cikigi_5دەرچوونى شان بەزۆرى بەستراوەتەوە بە لێزیۆنى بانكارت. ئەم بە ئارترۆسكۆپیك (نەشتەرگەرى omuz_cikigi_6داخراو) چاك دەكرێتەوە. دواى نەشتەرگەریەكە بۆ چاكبوونەوەى ئەو بەشانەى كە چاندراون لە قۆڵ بۆ ماوەى 6 هەفتە بە هەڵواسەرى قۆڵ دەبەترێتەوە. دواى شەش هەفتە هەڵواسەرەكە لێدەكرێتەوە و دەست دەكرێ بە چارەسەرى سروشتى. ئەم ماوەیە لەوانەیە بگات بە 8 مانگ لەو وەرزشوانانەى كە قۆڵیان بەكاردێنن

Written by Prof. Dr. Özgür ÇETİK

1973 yılında Giresun’da doğan Prof. Dr. Özgür ÇETİK, Eğitimini 1995 İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi, 2000 İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji ve 2007 Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi doçentliğini tamamlayarak , 2013 Acıbadem Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde profesör unvanı almıştır. Dr.Çetik; 1996 – 2000 İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı Araştırma Görevlisi, 2001 – 2002 Özel Avrasya Hastanesi, İstanbul Uzman Hekim, 2002 – 2007 Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Yardımcı Doçent, 2002 – 2003 Bingöl SSK Hastanesi, 2002 – 2003 Diyarbakır 600 yataklı Asker Hastanesi, 2008 – 2011 Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doçent ve 2011 yılından beri Acıbadem Sağlık Grubu’nda Ortopedi ve Travmatoloji Profesörü olarak görev yapmaktadır. Dr.Çetik evli ve 2 çocuk babasıdır.