Geçici sinovit (Eklem nezlesi – Toksik Sinovit) 3-10 yaş arası çocuklarda akut kalça ağrısının en sık nedenidir. Hastalık, kalça zarının (sinovyum’unun) geçici ödemine(enflamasyonuna) bağlı ağrı ve topallamaya neden olur.

Eklem nezlesinin Nedenleri nelerdir ?

Geçici sinovitin kesin bir nedeni bilinmemektedir. Ancak çoğunlukla viral bir enfeksiyon geçirdikten sonra (soğuk algınlığı veya ishal gibi) görülür. Bu nedenle eklem nezlesinin vücudun bağışıklık sistemi tarafından enfeksiyonla savaşmak için oluşturduğu maddelerden kaynaklandığı düşünülmektedir.

Eklem nezlesinde Belirtileri Nelerdir?

En sık şikayet ağrı ve topallamadır. Ağrı aniden başlar ve genellikle sadece vücudun bir tarafındadır. Genellikle aileler çocukları için ; “akşam yattığında birşeyi yoktu, sabah kalktığında ise topallamaya başladı” şikayetinde bulunurlar. Kalça ağrısı genellikle dize vurur, bu nedenle sorulduğunda çocuk dizinin ağrıdığından bahsedebilir. Dizi ağrıyan bütün çocuklarda kalça problemi olabileceği unutulmamalıdır. Geçici sinoviti olan çocuklar genellikle ateşsizdir veya hafif yüksek bir vucut sıcaklığına sahiptirler; yüksek ateş nadirdir.Genellikle ateş 38 derecenin altındadır.

Eklem nezlesi hangi yaşta görülür ?

Eklem nezlesi (Geçici sinovit-toksik sinovit) en sık 3-10 yaş arası çocuklarda görülür; Ancak, 3 aylık bir bebekte ve yetişkinlerde de çok nadir eklem nezlesi bildirilmiştir.

Eklem nezlesi en sık hangi Cinsiyeti etkiler ?

Eklem nezlesi erkek çocukları kız çocuklardan iki kat daha fazla etkiler.

Patofizyoloji,

Bir üst solunum yolu enfeksiyonu (soğuk algınlığı, farenjit), bronşit veya orta kulak iltihabının yakın zamanda geçirilmiş olması, kusma, ishal semptomları sonrasında eklem nezlesi görülme olasılığının daha yüksek olduğu bildirmiştir.

Biyopsi, sadece sinoviyal membranın nonspesifik inflamasyonu ve hipertrofisini gösterir. Ultrasonografi, anterior eklem kapsülünün şişmesine neden olan bir efüzyonu gösterir.

Eklem nezlesinin Sıklıkğı nedir ?

Bu hastalığın sıklığı ile ilgili çok az veri bulunmaktadır. Bununla birlikte, enfeksiyon ve travma dışında geçici sinovit, pediatrik yaş grubunda eklem ağrısının en yaygın nedenlerinden biridir. Bir çocuk yaşantısı boyunca en fazla birkaç kez eklem nezlesi atağı geçirir. Sık sık topallama şikayeti oluyorsa mutlaka eklem nezlesi dışındaki nedenler araştırılmalıdır. Bu nedenler içinde en önemlisi septik artrit dir. Septik atrit eklemin mikrobik enfeksiyonu olup saatler içerisinde yüksek ateş ve şiddetli ağrı ile ilerleyen kötü bir tablodur. Septik artrit derhal cerrahi olarak eklemin yıkanması ile tedavi edilir. Hasta saatler içerisinde kötüye gider. Tanı ve tedavide geç kalınırsa kalıcı eklem kıkırdağı hasarına ve sakatlığa yol açar. Diğer önemli bir hastalık ise Legg-Calvé-Perthes hastalığı (LCP) dır. Bu hastalık eklem nezlesi gibi başlar ve 2-3 ayda bir kalça ağrısı tekrarlar. 1 yıl sonunda tanı konulamaz ise eklemde kalıcı hasar ve sakatlık bırakır. Eklem nezlesi geçiren çocukların ailesi Perthes hastalığı
konusunda uyarılmalıdır. Perthes hastalığı erken tanı konulduğunda büyük oranda sakatlık bırakmadan tedavi edilebilebilmektedir. Eğer tanı konulamaz ise veya geç tanı konulursa mutlak kalça eklem harabiyeti sonucu ileri yaşlarda kalça ekleminde artroz(kireçlenme) ile sakatlığa yol açar.

Eklem nezlesinde Fizik Muayene bulguları nelerdir ?

Geçisi sinoviti olan çocuklarda kalça hareketleri bazen kısıtlı ve ağrılı olabilirken çoğunlukla muayene normaldir. Çocukta topallama dışında herhangi bir muayene bulgusu olmayabilir.

Eklem Nezlesi Nasıl teşhis edilir?

Eklem nezlesi veya toksik sinoıvit veya geçici sinovit ismi ile tarif edilen hastalıkta çoğunlukla tanı aile anamnezi ve fizik muayene ile konulur. Çocukta septik tablo görülmesi, birden fazla kez tekrarlaması halinde, tedavinin uzun sürmesi halinde veya travma şüphesi olması halinde radyolojik ve labaratuvar tetkikleri gerekebilir.

Bazen çocuklar ile kooperasyon kurmak zor olabilir. Travma hikayesi olup olmadığı aileye sorulmalıdır. Travma şüphesi varsa röntgen çekilebilir. Topallama ile gelen çocukta detaylı diz ve kalça muayenesi yapılır. Gerek görülmesi halinde kalça Ultrasonu istenebilir. Septik artrit şüphesi varsa mutlaka kanda enfeksiyon parametrelerine bakılır. Nadiren kalça ekleminden iğne ile sıvı alınarak tahlile gönderilebilir. Birden fazla atak geçiren hastada Perthes hastalığı ayırıcı tanısı için kalça MR çekilebilir. Ancak bu yaş grubunda çocuğun MR cihazında kıpırdamadan durması mümkün olmadığı için anestezi altında çekim yapılması gerekebilir.

Laboratuvar değerleri

Beyaz kan hücreleri(Lökositler) normal veya biraz yükseltilmiş olabilir

CRP <20 mg / l altındadır. Sedimantasyon genellikle 20 mm / s’den az

İleri tetkik gerektiğinde rutin olarak bir beyaz kan hücresi sayımı (WBC), C-reaktif protein (CRP), eritrosit sedimantasyon hızı (ESR) ve kalça radyografisi ve ultrasonografiyi içermelidir. Beyaz kan hücresi sayısı ve ESR biraz yükselebilir. 2 mg / dl’den büyük CRP’nin septik artrit için bağımsız bir risk faktörü olduğu gösterilmiştir. Eğer yapılırsa, bir idrar tahlili ve kültür normal olmalıdır. İnflamatuar hastalık nöbetleri sırasında prokalsitonin seviyeleri düşük kaldığından, bir artış septik artrit şüphesini arttırmalıdır. Tarihe bağlı olarak, antinükleer antikor, romatoid faktör, HLA-B27 ve tüberküloz cilt testi de gerekebilir.

Hastalığın Seyri:

Sıklıkla 48-72 saat içinde belirgin iyileşme görülür.

Semptomların tam olarak düzelmesi 7 gün içerisinde olur. Nadiren 2 haftaya uzayabilir.

Eklem nezlesinin nüks oranı % 4 -17 arasındadır. Çoğu nüks altı ay içinde gelişir.

Eklem nezlesi (Toksik sinovit) nasıl tedavi edilir?

Eklem nezlesi tedavisi genellikle antienflamatuvar ilaçlar içerir.

Yakın gözlem gerekebilir. Aileye 24 saat içerisinde ateş yükselmesi (39 derecenin üzerine çıkması) veya çocuğun huzursuz olması halinde acilen hastaneye gelmelerinin hatırlatılması gerekir. Çünkü septik artrit ve eklem nezlesi benzer bulgular ile başlar ancak septik artritte saatler içerisinde kötüye gidiş vardır.

Written by Prof. Dr. Özgür ÇETİK

1973 yılında Giresun’da doğan Prof. Dr. Özgür ÇETİK, Eğitimini 1995 İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi, 2000 İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji ve 2007 Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi doçentliğini tamamlayarak , 2013 Acıbadem Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde profesör unvanı almıştır. Dr.Çetik; 1996 – 2000 İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı Araştırma Görevlisi, 2001 – 2002 Özel Avrasya Hastanesi, İstanbul Uzman Hekim, 2002 – 2007 Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Yardımcı Doçent, 2002 – 2003 Bingöl SSK Hastanesi, 2002 – 2003 Diyarbakır 600 yataklı Asker Hastanesi, 2008 – 2011 Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doçent ve 2011 yılından beri Acıbadem Sağlık Grubu’nda Ortopedi ve Travmatoloji Profesörü olarak görev yapmaktadır. Dr.Çetik evli ve 2 çocuk babasıdır.